Najpierw zatrzymania, później fikcyjny proces, a na koniec egzekucja na centralnym placu ówczesnego Śremu, której musieli przyglądać się spędzeni tam mieszkańcy. 20 października 1939 roku trwale zapisał się w historii Śremu. Tego dnia rano rynek zalał się krwią bohaterów, którzy w ocenie hitlerowskich dowódców, mogli zagrażać planom okupanta. Obchody 86. rocznicy tej potwornej zbrodni rozpoczęły się w kościele farnym.

Dziękujemy za ofiarę ich życia. Ktoś pięknie powiedział, że kultura serca rozpoczyna się od słowa dziękuję. A starożytny Cycero mówił, że są dwa rodzaje wolności, wyświadczać dobrodziejstwa innym i okazywać wdzięczność za okazane dobrodziejstwa. I my chcemy wyrazić naszą wdzięczność za to, że złożyli daninę swojego życia na ołtarzu ojczyzny.

– mówił ks. prałat Marian Brucki

Po nabożeństwie poczty sztandarowe, delegacje i śremianie przeszli na pobliski cmentarz, gdzie znajduje się zbiorowa mogiła poległych Synów Ziemi Śremskiej – zarówno tych zamordowanych podczas publicznej egzekucji na rynku, jak i późniejszej potajemnej w Zbrudzewie.

Był to akt brutalnego terroru mającego złamać ducha polskiego narodu. Ich śmierć miała zastraszyć, ale przyniosła coś zupełnie odwrotnego. W naszych przodkach obudowała się godność i wola przetrwania. A w nas umocniła się pamięć i poczucie przynależności do wspólnoty.

– mówił Burmistrz Śremu, Grzegorz Wiśniewski

Choć z uwagi na remont rynku, uroczystości odbyły się w innym miejscu, to ich przebiegł był równie podniosły jak zawsze. Nad mogiłą odczytany został apel poległych, ale żołnierzy oddali salwę honorową.

Na zakończenie delegacje złożyły na grobie wiązanki kwiatów i znicze. Następnie orkiestra dęta towarzystwa im. Mariana Zielińskiego, która zapewniła oprawę muzyczną uroczystości, odegrała rotę.